ماتریالیسم

موضوع بحث ، علل گرایش به مادیگری ( ماتریالیسم ) است . اول بایدمادیگری ( ماتریالیسم ) را که موضوع بحث امروز ماست ، از نظر اصطلاح‏متداول فعلی تعریف کنیم و حدود آن را بیان نماییم، سپس وارد بحث شویم‏ . واژه ماتریالیسم استعمالات مختلفی دارد که همه آنها - اکنون که درباره‏ علل گرایش به ماتریالیسم بحث می‏کنیم - نمی تواند موضوع بحث ما باشد . مثلا گاهی ماتریالیسم می‏گویند و مراد مکتب اصالت ماده است ، اما بهاین‏معنی که ماده یک امر اصیل و یک امر واقعی در جهان هستی است ، نه یک‏امر فرضی و ذهنی و نمایشی و ساخته ذهن ، در مقابل ایده ‏آلیسم که منکرواقعیت ماده است و آن را مخلوق ذهن بشر می‏داند . اگر ماتریالیسم را به این معنی‏بگیریم باید همه الهیون را - چه مسلمان و چه غیر مسلمان - ماتریالیست‏بخوانیم ، زیرا اینها همه ماده را که واقعیتی است در بستر زمان و مکان ،وحقیقتی است متغیر و متحول و متکامل و محسوس و ملموس ، امری عینی وماورای ذهنیو ذی اثر می‏دانند . مادی بودن و ماتریالیست بودن به این‏ معنی با مسأله خدا وتوحید منافاتی ندارد ، بلکه عالم ماده و طبیعت به‏ عنوان یک واحد " کار " و یکواحد " مصنوع " ، بهترین وسیله برای‏ شناسایی خداوند است . اراده حکیمانه خداوند در جریان همین تحولات مادی‏ کشف می‏شود . قرآن کریم پدیده‏های مادی رابه عنوان آیات الهی یاد می کند . و گاهی این کلمه استعمال می‏شود و مراد ازآن انکار موجود ماورای ماده‏ است ، یعنی مکتب انحصار ، مکتبی که هستی و نظام وجود را در انحصار ماده‏ می‏داند و هستی را در چهارچوب آنچه در تغیر و تبدل استو در بستر زمان ومکان واقع است محدود و محصور می‏کند و آنچه را که از چهاردیواری تغیر وتبدل و احساس و لمس بشر بیرون است ، منکر است و معدوم و نیست‏ می‏پندارد .اکنون بحث ما پیرامون علل گرایش به این مکتب یعنی مکتب انحصاراست‏ که چطور شد گروهی از بشر طرفدار انحصار گشتند و به مکتب نفی گراییدند ودر صدد انکار خدا برآمده ، بیرون از جهان ماده را نیست پنداشتند .

فهرست

آیا انسان بالفطره الهی است یا مادی ؟

سابقه تاریخی

ماتریالیسم در دوره اسلامی

ماتریالیسم در قرون جدید

ازلیت ماده

خدا یا آزادی ؟

تصادف ، خدا ، علیت ؟

خداپرستی یا زندگی ؟ !

سنگر قهرمانی و پرخاشگری

نتیجه

منابع